Jak co roku – 15 Marca, w Światowy Dzień Konsumenta, warto przypomnieć, że wszyscy jesteśmy konsumentami i mamy określone prawa.

Już 60 lat temu amerykański prezydent – John F. Kennedy nadał nowy bieg współczesnej ochronie konsumentów, przedstawiając Kongresowi Stanów Zjednoczonych projekt Ustawy o prawach konsumentów. Ustawa ta określała najważniejsze prawa konsumenta:

• prawo do bezpieczeństwa, stwarzające podstawy do ochrony przed oferowaniem produktów niebezpiecznych dla zdrowia i życia,
• prawo wyboru towarów i usług o odpowiadającej cenie i jakości,
• prawo do rzetelnej informacji,
• prawo do tego, aby głos konsumenta był słyszany,
• prawo do środowiska naturalnego odpowiadającego wymaganiom ludzkiego organizmu i wysokiej jakości życia.

Prawa te są aktualne do dziś i zostały zawarte w obowiązujących w naszym kraju przepisach prawa.

Konsument to osoba fizyczna dokonująca z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Konsument, zgodnie z prawem, to osoba podlegająca szczególnej ochronie.

W polskim prawie przewidziane są różne standardy ochrony konsumenta

 w zależności od sposobu i miejsca zawarcia umowy z przedsiębiorcą:

• umowy zawierane w lokalu przedsiębiorstwa, np. zakupy w sklepie osiedlowym czy supermarkecie, założenie konta bankowego w siedzibie banku, zawarcie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych w salonie Operatora,
• umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa, np. z przedstawicielem przedsiębiorcy odwiedzającym konsumenta w domu, czy w miejscu pracy, a także w trakcie tzw. pokazu towarów organizowanego przez przedsiębiorcę,
• umowy zawierane na odległość, czyli bez jednoczesnej obecności konsumenta i przedsiębiorcy, przy wykorzystaniu Internetu i poczty elektronicznej (zakupy w sklepie internetowym), reklamy prasowej z wydrukowanym formularzem zamówienia, itp.

W przypadku, gdy zakupione towary, bądź usługi są wadliwe, konsument ma prawo do reklamacji i to niezależnie od miejsca i sposobu zawarcia umowy. Może skorzystać w tym względzie z gwarancji, o ile została udzielona, ale zawsze może złożyć reklamację do sprzedawcy z tytułu rękojmi.

Gdy konsument zawiera umowę poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość ma prawo odstąpić od takiej umowy w ciągu 14 dni (od dostarczenia towaru lub zawarcia umowy o świadczenie usług). Musi w tym czasie wysłać do przedsiębiorcy pismo o odstąpieniu od umowy a w ciągu kolejnych 14 dni odesłać towar pod adresem przedsiębiorcy. Przedsiębiorca ma obowiązek zwrócić konsumentowi pieniądze w ciągu 14 dni od odstąpienia od umowy.

Jednakże dokonując zakupu towarów lub usług w lokalu przedsiębiorcy, nie mamy prawa do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni chyba, że przedsiębiorca ustalił takie zasady o możliwości dokonania zwrotu towaru nieużywanego w określonym przez przedsiębiorcę terminie.

Umowy, ze względu na okres trwania, można podzielić na :

• umowy zawarte na czas oznaczony, np. na 1 rok czy 2 lata. W zasadzie takich umów nie możemy wypowiadać, poza wyjątkowymi sytuacjami. Gdy zdecydujemy się na wypowiedzenie takiej umowy, musimy się liczyć z tym, że przedsiębiorca obciąży nas karą umowną w wysokości zależnej od liczby miesięcy pozostających do końca okresu umowy.
• umowy zawarte na czas nieoznaczony, umowy takie możemy wypowiedzieć w każdym czasie, ale warto wcześniej zapoznać się z warunkami, które reguluje umowa.

Może się zdarzyć, że konsument po zawarciu umowy zorientuje się, iż został wprowadzony w błąd przez przedsiębiorcę lub jego przedstawiciela, co do istotnych warunków umowy. W takiej sytuacji konsument ma możliwość uchylenia się od skutków prawnych takiej umowy. Aby unieważnić umowę, której podpisanie przez konsumenta było skutkiem wprowadzenia go w błąd przez przedsiębiorcę, należy złożyć mu pisemne oświadczenie, w ciągu roku od wykrycia błędu.

Konsumenci, którzy mają problemy dotyczące zawartych umów ze sprzedawcami czy usługodawcami, mają możliwość skorzystania z bezpłatnych porad prawnych i informacji, a także innej pomocy, udzielanej przez Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Starostwie Powiatowym w Nisku – Pani Ferdynanda Łątkowska, Plac Wolności 2:

• w poniedziałki od godz. 8.00 do 10.00 oraz
• we środyw godzinach od 7.30 do 15.30,

a także dzwoniąc pod nr (15) 841 27 00 wewn. 150, bądź korzystając z poczty elektronicznej – adres do Rzecznika: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.